Меню
Путеводитель
Об Армении
Получение визы
Регионы Армении
История Армении
Армянская церковь
Айоц Ашхар
Курорты Армении
Фото Армении
Деятели культуры
Армянская кухня
Нарды
Карты
Тур. маршруты
Тур операторы
Ереван
Полезные ссылки
Армянский алфавит
Спорт
Конкурс Мисс Интернет Армения Miss Internet Armenia
Литературные странички
Контакты
Айоц Ашхар
Карабах
Нахичеван
Джавахк
Васпуракан
Джуга (Джульфа)
Землячество Нахичеванских Армян
Международный клуб тбилисцев
Газета "Нахичеван"
Газета "Тбилисцы"
Поиск
TV/Радио
TV/Радио
СМИ
АРМЯНСКИЕ СМИ
Список «СМИ» по энциклопедии фонда «Хайазг»
Top
Рейтинг@Mail.ru

Rambler's Top100



Сервисы
Музеи
Театры
Рестораны
Бары
Кафе
Ночные Клубы
Казино
Транспорт
Связь
Медицина
Медицина
Долголетие
Наука
Наука в Армении

Национальная Академия Наук Армении

Армянская Технологическая Академия

Медицинская Академия Армении

Армянский филиал МАНЕБ

Армянский филиал Российской академии естественных наук

Инженерная Академия Армении
CD / DVD
CD об Армении
CD / DVD диски
«ԽԵԼՔԻ ԱՇԵՑԵՔ»...
Категория: Айоц Ашхар | Новость от: Admin | 14.02.2013, 13:06


«ԽԵԼՔԻ ԱՇԵՑԵՔ»...
ԱՐԳԱՄ ԱՅՎԱԶՅԱՆ
Հայաստանում եւ արտերկրում հայտնի հայագետ-նախիջեւանագետ Արգամ Այվազյանը Նախիջեւանի հայկական հուշարձանների միակ փաստագրական արխիվը պետական սեփականություն դարձնելու համար անցած տարվա վերջին մամուլում («Առավոտ», դեկտեմբերի 4) հանդես եկավ «Կոչ աշխարհասփյուռ հայությանը» մտահոգիչ հայտարարությամբ: Երեւույթը իսկապես անհանգստացնող է ոչ միայն ներկա ժամանակների համար, նաեւ ապագայից, պատմության տեսանկյունից դիտված, եթե դրա ազգային եւ բարոյական նշանակությանը հասու ենք լինում: Բնականաբար, «Ազգը» չէր կարող չարձագանքել այսպիսի կարեւոր խնդրին: Ստորեւՙ Արգամ Այվազյանի պարզաբանումները:
________________________________________


Հարցի դրդապատճառների պարզաբանման համար ուղղակի ընթերցողի դատին եմ ներկայացնում խնդրի վերաբերյալ ՀՀ նախագահին, վարչապետին եւ մշակույթի նախարարին 2012 թ. հոկտեմբերի 23-ին հղած իմ վերջին նամակն ամբողջությամբ, որից` թերթային ծավալից ելնելով, ցավոք, չեն տպագրվելու նամակին առդիր ներկայացված լրացուցիչ պարզաբանումների 7 էջանոց նյութերը:
«ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանին
ՀՀ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանին
ՀՀ մշակույթի նախարար Հասմիկ Պողոսյանին
ՀՀ մեծարգո նախագահ,
Հարգարժան վարչապետ եւ նախարար,
Ձեզ դիմելուս առիթը վերստին Նախիջեւանի պատմաճարտարապետական հուշարձանների վերաբերյալ իմ ունեցած արխիվի նյութերը գնման միջոցով պետականացնելու խնդիրն է, որի գործընթացին Դուք քաջատեղյակ եք 2008 թ. ապրիլ ամսից ի վեր:
ՀՀ վարչապետի 2008 թ. հուլիսի 17-ի 28068 հանձնարարականով եւ ՀՀ մշակույթի նախարարի 2008 թ. օգոստոսի 8ի 507-Ա հրամանով ստեղծված միջգերատեսչական հանձնաժողովը 2008 թ. ուսումնասիրել, ծանոթացել է արխիվային նյութերի մի մասին եւ որոշելով նյութերի գնահատման սկուզբունքները` մշակույթի նախարարի հրամանի 2-րդ կետի համաձայն կազմել է համապատասխան նախահաշիվ` ՀՀ Կառավարության համաձայնությանը ներկայացնելու համար:
Հանձնաժողովի ուսումնասիրությունների հիման վրա ՀՀ մշակույթի նախարարը` ի կատարումն ՀՀ վարչապետի հանձնարարականի, 2008 թ. նոյեմբերի 13-ին 02/3233 նամակով Կառավարությանն է ներկայացրել ՀՀ մշակույթի նախարարությանը այդ նպատակով գումար հատկացնելու համապատասխան որոշման նախագիծը: Վերջինս շրջանառության մեջ դրվելով` ՀՀ ֆինանսների նախարարությունը ի կատարումն ՀՀ վարչապետի 2009 թ. փետրվարի 17-ի 02/14-3/1005-09 հանձնարարականի, իր պատասխանի 1-ին կետով տեղեկացրել է, որ «ՀՀ կառավարության պահուստային ֆոնդից Ա. Այվազյանի արխիվը ձեռք բերելու նպատակով գումար հատկացնել հնարավոր չէ: Ուստի առաջարկում ենք արխիվի գնման հնարավորության հարցը քննարկել ՀՀ 2009 թ. պետական բյուջեով ՀՀ մշակույթի նախարարությանը նախատեսված հատկացումների շրջանակներում»:
(Եվ այսպես, ՀՀ մշակույթի նախարարությունը 2008 թ-ից` ամեն տարի, այս խնդիրը թե՛ միջնաժամկետային ծրագրերով եւ թե՛ ամեն տարվա պետբյուջեներում (նաեւ փուլային` 2-3 տարվա կտրվածքներով) ներառել է եւ բավարարում չի ստացել):
ՀՀ մշակույթի նախարարությունը խնդրին ինչ-որ չափով հնարավոր լուծում տալու համար 2011 թ. համար նախարարության ենթակայության տակ գործող «Պատմամշակութային արգելոց-թանգարանների եւ պատմական միջավայրի պահպանության ծառայություն» ՊՈԱԿ-ի ծառայությունների մատուցումից գոյացող արտաբյուջետային միջոցներից 2 մլն դրամի նպատակային հատկացում է կատարել, որը եւ 2011 թ. իրականացվել է: 2012 թ. համար այդ նույն նպատակով նախատեսված 2 մլն 200 հազ. դրամի նյութերը (800 սեւանկարները) իմ կողմից վերոնշյալ ՊՈԱԿ ին ներկայացվել է ս/թ. մարտի 22-ին: Մայիսի 23-ին ՊՈԱԿ-ի ֆոնդային- գնման հանձնաժողովի քննարկման որոշմամբ եւ իմ համաձայնությամբ, ներկայացված սեւանկարները ՊՈԱԿ-ի տնօրենի մայիսի 23-ի 1-298 գրությամբ ուղարկվել են ՀՀ Ազգային արխիվինՙ մասնագիտական «փորձաքննություն անցկացնելու եւ սեւանկարների պիտանելիությունն ու յուրաքանչյուրի արժեքը որոշելու» համար:
ՀՀ Ազգային արխիվը ս/թ. հուլիսի 3-ի 413 պատասխան նամակի /կցվում է/ 1-ին կետով, ցավոք, ակնհայտ եւ անհիմն, անճշտությամբ եզրակացություն է տվել, որ «ներկայացված սեւանկարները (նեգատիվները) իրենց տեխնիկական վիճակներով բաժանվում են երկու` «բավարար» եւ «անբավարար» տեխնիկական վիճակ ունեցող խմբի... «անբավարար» վիճակը հետեւանք է լուսանկարահանման թերության /արեւի ուղիղ ճառագայթների ազդեցության, ֆոկուսի անճշտության/, ինչը հնարավոր չէ շտկել տեխնիկական սարքերով» (ընդգծումը իմն է - Ա. Ա.): Պատասխան նամակի 4-րդ կետով էլ փաստվում է, որ իբր «որոշ սեւանկարներ վերատպված են»:
Հուլիս-օգոստոս ամիսներին արձակուրդում լինելու պատճառով ՀՀ Ազգային արխիվի փորձագիտական եզրակացությանը ծանոթացել եմ օգոստոսի վերջերին եւ սեպտեմբերի 13-ին «ՀՀ Ազգային արխիվի» եւ «Պատմամշակութային արգելոց-թանգարանների եւ պատմական միջավայրի պահպանություն» ՊՈԱԿ-ների տնօրեններին ներկայացրել եմ իմ փաստարկումները փորձագիտական եզրակացության ոչ ճիշտ լինելու վերաբերյալ: Ազգային արխիվից պատասխան չստանալով` ս/թ. հոկտեմբերի 8-ին «Պատմամշակութային արգելոց-թանգարանների եւ պատմական միջավայրի պահպանություն» ՊՈԱԿ-ի տնօրենին ուղղված զեկուցագրով (կցվում է) խնդրել եմ հարցի քննարկման ժամանակ ֆոնդային հանձնաժողովի անդամներից բացի տնօրենի մասնակցությունը, ՀՀ Ազգային արխիվի ներկայացուցիչի, ՀՀ մշակույթի նախարարության 2008 թ. օգոստոսի 8-ի հրամանի հանձնաժողովի անդամների մասնակցությունը: Վերջինիս անդամների բացակայությամբ հանձնաժողովի նիստը գումարվել է հոկտեմբերի 19-ին: Նիստի քննարկումների ժամանակ սեւանկարների փորձաքննությունը իրականացրած ՀՀ Ազգային արխիվի «Ֆոտո-ֆոնո արխիվի» վարիչը` Անահիտ Գալստյանը, առանց որեւէ կոնկրետ փաստեր ներկայացնելու կրկնել է Ազգային արխիվի նամակի կետերը: Քննարկմանը, նեգատիվներից բացի, որպես ապացույցներ, ներկայացրել եմ նաեւ նրանց թվային տարբերակները, 250-ից ավելի նյութերի 13x18 չափերի լուսանկարները եւ հենց այդ նեգատիվներից 2005-2007թթ.տպագրված (Բեյրութում եւ Երեւանում) «Նախիջեւանի վիմագրական ժառանգությունը, հատոր Բ, Ագուլիս», «հատոր Գ, Գողթն գավառ» հատորները, որոնք, ուշադրության չեն արժանացել եւ ըստ հարկի չեն քննարկվել փորձաքննության վերաբերյալ սեպտեմբերի 13-ի իմ նամակի փաստարկումները:
Քննարկման արդյունքներից ելնելովՙ հանձնաժողովը ձայների 5-ը 3-ի հարաբերությամբ որոշել է, որ ներկայացված նյութերը պետք է ձեռք բերվեն ընտրությամբ (անշուշտ նկատի ունենալով Ազգային արխիվի վերոնշյալ անհիմն եզրակացությունը, որտեղ բացակայում են փորձաքննության հիմք հանդիսացող, այսպես ասած, «անբավարար», ինչպես նաեւ «վերատպված» սեւանկարների թե՛ համարները եւ թե՛ քանակը: Արդյո՞ք դրանց թիվը 10-ն է, 100-ը, 300-ը...եւ այլն): Համենայն դեպս ի գիտություն հանձնաժողովի` վերստին արձանագրեմ, որ ներկայացված 800 սեւանկարներից միայն 15-ը ունեն լուսանկարչական թերություններ (լուսազգացողություն): Վերջիններս էլ եկեղեցիների ներքին տարածքների (խորան, կամարաղեղներ, քանդակներ) կադրեր են եւ բնականաբար էլ ունեն թույլ երեւակայվածություն: Հատուկ ընդգծեմ նաեւ այն, որ այդ կադրերի լուսանկարներն էլ բավարար որակով տպագրված են իմ աշխատություններում եւ երբեք չեն կարող համարվել տեխնիկական սարքերով չշտկվող նյութեր:
Հաշվի առնելով ՀՀ Ազգային արխիվի եզրակացության ոչ օբյեկտիվ եւ ոչ պատշաճ լինելը, եւ նյութերը ընտրության պայմանով պետականացնելու հանգամանքը, որոնք Նախիջեւանի հուշարձանների 1998-2006 թթ. հիմնովին ավերված եւ մինչավերումների միակ փաստերն են, հրաժարվել եմ այդօրինակ կարգով արխիվի պետականացման գործընթացից: Քանզի բոլոր սեւանկարներն էլ պիտանի են թե՛ գիտական հետազոտությունների եւ թե՛ 98%-ով դրանցից տպագրություն իրականացնելու համար: Այստեղ ամենեւին նկատի չունեմ այն հանգամանքը, որ նյութերի ընտրությամբ ձեռքբերումից ակնկալվող գումարը կարող է նվազել: Ամենեւին ոչ: Մտահոգությունս միայն ու միմիայն նյութերը իրենց ամբողջությամբ պահպանության տակ վերցնելն է, որի պարագայում է, որ հնարավոր է գիտական լիարժեք ուսումնասիրություններ կատարելը: Հավելեմ նաեւ այն, որ նյութերը ընտրությամբ ձեռքբերելու խնդիրը լուծված է դեռեւս 2008 թ. մշակույթի նախարարության հանձնաժողովի կողմից ընդունված սկզբունքներով: Այն է` մի հուշարձանի բոլոր կադրերը, որը տատանվում է 2-30 պատկերների թվաքանակով, դիտել մեկ միավոր եւ կրկնօրինակ սեւանկարները հանձնել անվճար կարգով:
Հաշվի առնելով վերոնշյալ հանգամանքները, առաջիկայում այս խնդրի վերջնական պարզաբանման եւ լուծման համար` իմ օրենսդրական իրավունքներն ու օրինական շահերը օրենսդրորեն պաշտպանելու սահմաններում անհրաժեշտություն եմ տեսնում եւ ստիպված ու պարտադրված եմ.
ա. Ի մի բերել բոլոր անհրաժեշտ փաստաթղթերը եւ դատարանի միջոցով ապացուցել ՀՀ Ազգային արխիվի վերոնշյալ ապակողմնորոշիչ, ոչ պատշաճ կարգով փորձաքննություն անցկացրած լինելու փաստը եւ շրջանառության մեջ դրվող եզրակացության անընդունելիությունը:
բ. Հրապարակայնություն տալ (նույնիսկ մամուլում հրապարակել սույն նամակը) 2008-ից իր լուծումը չստացող եւ վերոնշյալ անհիմն եզրակացություններով խոչընդոտվող արխիվի պետականացման խնդրին, եւ ի հեճուկս նման մոտեցումների, ջանալու եմ Հայաստանի եւ Սփյուռքի հայկական բարեգործական հիմնադրամների, բարերարների, անհատների, մեկենասների, դրամահավաքություններ կազմակերպելու միջոցներով ի վերջո այն դարձնել ՀՀ պետական սեփականությունը, որի գիտաքաղաքական արժեքը փաստված է Հայաստանի եւ աշխարհի այլ երկրների բազմաթիվ գիտական, մշակութային, պետական, հասարակական-քաղաքական գործիչներ կողմից: Ի վերջո այդ արխիվի նյութերի (սեւանկարների) հիման վրա են շարադրվել 200-ից ավելի իմ գիտական եւ գիտահանրամատչելի աշխատությունները, որոնցից երեք տասնյակից ավելին առանձին գրքերով են հրատարակվել, որոնց նյութերը (լուսանկարները) իրենց հրապարակումներից ի վեր, որպես փաստավավերագրական արժեքներ, օգտագործվում են թե՛ Հայաստանի եւ թե՛ աշխարհի այլեւայլ երկրների հայագետների, պետական ու քաղաքական գործիչների կողմից:
Ի վերջո այդ սեւանկարներից տպագրված հատորներն են, որոնք արժանացել են Թեքեյան մշակութային միության (2006), ՀՀ նախագահի մրցանակաբաշխության 2010 թ. հումանիտար գիտությունների բնագավառի մրցանակին:
գ. Ընդ որում վերստին փաստեմ, որ արխիվի արժեքի մնացած 21 միլիոն դրամը եւս պետք է ներդնեմ Նախիջեւանի եւ Արեւմտյան Հայաստանի նյութական արժեքների վերաբերյալ հրատարակության պատրաստ իմ 7-8 մեծ ու փոքր հատորների հրատարակման համար: Այստեղ նշեմ միայն «Նախիջեւանի նյութական մշակույթի ժառանգությունը» եռահատորը, որի ամեն մի հատորի միայն տպագրման ծախսը կազմում է 8-10 միլիոն դրամ:
Մի պարզաբանում եւս. ամենեւին ոչ մի նպատակ չեմ հետապնդել եւ չեմ հետապնդում ՀՀ պետբյուջեից կամ էլ այս կամ այն կազմակերպությունից անարժան ու անտեղի գումարներ ստանալու համար, կամ էլ պետական սեփականություն դարձնել անպիտան ու անարժեք նյութեր (վերջիններիս թվում, անշուշտ, կան թույլ, բայց ամենեւին ոչ անպիտան ու անլիարժեք կադրեր, որոնց հնարավոր թերությունները հնարավոր չլինի շտկելու ժամանակակից տեխնիկական սարքերով): Անհասկանալին եւ ցավալին այն է, որ երբ 1998-2006 թթ. Նախիջեւանի եւ Ադրբեջանի իշխանությունները նպատակադրված ոչնչացնում էին հայկական բոլոր հուշարձանները, հենց այդ տարիներին (2006-2007 թթ.) էլ Երեւանում` դեռեւս չպարզաբանված հանգամանքներով, ոչնչացվեց հենց այդ հուշարձանների վերաբերյալ 1990 թ. հայերեն, ռուսերեն եւ անգլերեն լեզուներով տպագրված իմ «Նախիջեւան. գիրք հուշարձանաց» մեծադիր ու մեծածավալ (368 էջ) գրքի 30.000 հազար տպաքանակի 26 հազար պատրաստի օրինակները` պետությանը պատճառելով բազմամիլիոն վնաս: Այժմ էլ, ինչպես պարզվում է, չգիտակցված կամ էլ միտումնավոր փորձեր են արվում հենց այդ ավերված արժեքների փաստավավերագրական վերջին փաստերը պետականացնելու գործընթացը կասեցնելու ուղղությամբ:
Վերջում ուզում եմ իմ խորին շնորհակալությունը հայտնել ՀՀ մշակույթի նախարարությանը, մասնավորապես նախարար Հ. Պողոսյանինՙ Նախիջեւանի հուշարձանները արխիվի պետականացման ուղղությամբ 2008 թ-ից գործադրած հետեւողական ջանքերի համար, թեեւ այն դեռեւս իր լուծումը չի ստացել:
Ամենայն բարիք եւ հաջողություններ եմ մաղթում ՀՀ եւ նրա սահմաններից դուրս գտնվող հայոց մեծ ու փոքր, տարի առ տարի ավերվող ու անհետացող նյութական մշակույթի արժեքների պահպանության ու փաստագրման, առկա նյութերը ու փրկված մասունքները պետականացնելու պետական քաղաքականությանը:
Նամակի արձագանքները
Ի լրացումն այս նամակի փաստերի` հավելեմ, որ իմ արխիվի 17-18 հազարի հասնող բնագրային նյութերի դիմաց, 19-րդ դարի վերջերից առ այսօր այլ հեղինակների հրատարակած կամ փաստագրած նախիջեւանյան հուշարձանների լուսանկարների, սեւանկարների եւ սլայդների թվաքանակը չի անցնում 530-ից, որոնք էլ վերաբերում են Նախիջեւանի 5-6 բնակավայրերի որոշ հուշարձաններին:
Կարգի համաձայն ՀՀ նախագահին եւ վարչապետին հղված նամակները, որոնցից կարծում եմ նրանք ամենեւին էլ տեղյակ չեն, վերահասցեագրվել են բնականաբար մշակույթի նախարարությանը: Վերջինս էլ վերադասներին, ինչպեսեւ ինձ ինչ-որ պատասխան տալու համար 2012 թ. ն
LANGUAGE/ЯЗЫК
ENGLISH РУССКИЙ
Заказ гостиницы
Забронируй и получи возврат в размере 10%.
Аэропорт
Аэрофлот
Расписание
Курсы валют
Обменный курс Центрального банка
Банки Армении
Обменники
Гостиницы
Гостиницы
Квартиры и дома Недвижимость в Армении
ПРЕДЛАГАЕМ
ПРЕДЛАГАЮ УСЛУГИ
ВУЗ-ы Армении
ВУЗ-ы Армении


ГУ-ВШЭ

Посольства Консульства
Посольства
Консульства
Искусство
Музыка
Живопись
Кино
Театр
Скульптура
Керамика
Ковры/Гобелен
Ювилирное дело
Народное творчество
Мода
Горнолыжный курорт Армении
Цахкадзор
Бизнес
Выставки
Справочник предприятий Армении
Экспорт/Коммерция
Бизнес-каталог Армении
Софт для бухг. и банков
Литература об Армении
Литературные странички
Армянская литература
Дом книги
История
Матенадаран
Мед.библиотека
Средневековая литература
Библиотеки Армении
E-библиотеки
Союз библиотек
Нац.библиотека
Детск.библиотека
Библиотека им. Иссаакяна Республиканская научно-техническая библиотека
Счётчик
Пн: 300
Вт: 247
Ср: 336
Чт: 266
Пт: 181
Сб: 223
Вс: 326
Всего: 2140207
Рекорд: 3249
OnLine: 30
Сайты наших партнёров
ПАРТНЕРЫ

Сети, компьютеры....

Игры для сотовых...
Работа в Армении
http://www.job.am http://www.list.am/ru http://careercenter.am
Погода
ПОГОДА В ЕРЕВАНЕ

Реклама Google
Armenian Travel Guide